Cơ hội kiến tạo một TPHCM với diện mạo mới
GS.TS. Sử Đình Thành, Giám đốc Đại học Kinh tế TPHCM cho biết, năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong tiến trình phát triển của TPHCM. Việc tái cấu trúc đơn vị hành chính cấp tỉnh đang mở ra một cơ hội lịch sử để kiến tạo một TPHCM mới với diện mạo không gian và địa giới mới, đồng thời với mô hình phát triển, tầm nhìn chiến lược và cách tiếp cận động lực tăng trưởng hoàn toàn khác biệt.
“TPHCM mới được kỳ vọng trở thành siêu đô thị đa trung tâm, một cực tăng trưởng vượt trội, trung tâm kinh tế – tài chính – khoa học công nghệ – logistics thông minh hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Để hiện thực tầm nhìn này, chúng ta cần một chiến lược quy hoạch bài bản, dài hạn, cùng với sự tham gia đồng hành của giới chuyên gia, học thuật và cộng đồng trong việc kiến tạo giải pháp, chia sẻ tri thức, kinh nghiệm để xây dựng một thành phố hiện đại, đáng sống trong thời đại chuyển đổi số và phát triển bền vững”, GS Sử Đình Thành chia sẻ.
Các vấn đề then chốt cần được thảo luận kỹ như xác định động lực tăng trưởng kinh tế và định vị TPHCM mới, hướng tới tăng trưởng tối thiểu 8% và mục tiêu cao hơn 10% nhờ vào hệ sinh thái đổi mới, chuyển đổi số và logistics xanh; Quy hoạch và phát triển không gian – hạ tầng tích hợp, đặc biệt là mô hình phát triển siêu đô thị đa trung tâm, đô thị vệ tinh, không gian ngầm, ven sông, liên kết vùng; Phát triển giao thông và các dự án trọng điểm, đầu tư đột phá hệ thống metro, vành đai, cao tốc, đường thủy và các kết nối đa phương thức; Chuỗi logistics cảng biển thông minh, tận dụng lợi thế cảng trung chuyển Cần Giờ, kết nối vùng – quốc tế, hướng đến chuẩn quốc tế…
Phát triển TPHCM mới trên cơ sở kết hợp quy hoạch hiện có
Tại buổi hội thảo, TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn thực hiện Nghị quyết 98 nhìn nhận, khi sáp nhập TPHCM mới có vị thế về kinh tế – xã hội chưa nơi nào có được. Với 3 quy hoạch của 3 địa phương hiện nay đã có tầm nhìn xa về cơ bản đã phát huy các tiềm năng của từng vùng. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là làm sao áp dụng tầm nhìn quy hoạch thống nhất. Theo đó, với quy hoạch tỉnh Bình Dương đã hình thành vành đai đô thị công nghiệp dịch vụ kéo dài với diện tích 24.000 ha và Bà Rịa- Vũng Tàu là 16.000 ha, TPHCM chỉ cần phát triển khu đô thị công nghệ cao với các lĩnh vực đã được quy hoạch.
Nhằm hiện thực hóa tầm nhìn quy hoạch này, hạ tầng chính là yếu tố then chốt. Một mạng lưới đường sắt đô thị kết nối các trung tâm là đòn bẩy chiến lược. Mô hình phát triển đa trung tâm – nơi mỗi địa phương có một vai trò, thế mạnh riêng nhưng được liên kết bằng hạ tầng hiện đại – sẽ là con đường tất yếu.
Trong khi đó, TS.KTS Lê Quốc Hùng, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn Quốc gia (Bộ Xây dựng) cho rằng, để phát triển bền vững và cạnh tranh quốc tế, TPHCM phải làm tốt công tác quy hoạch tổng thể chứ không đơn thuần ghép lại 3 quy hoạch đã có, từ đó mới có sự bố trí nguồn lực hiệu quả, xác định tốt các động lực tăng trưởng. Khi các địa phương thực hiện 3 quy hoạch riêng lẻ, 3 địa phương có 3 tầm nhìn, 3 ước vọng, 3 đặc thù, 3 định hướng khác nhau, bây giờ trở thành một nghĩa là một tầm nhìn. Việc khó nhất là làm sao xây dựng tầm nhìn chung cho một siêu đô thị trong tương lai…
